“ Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày Giỗ Tổ mồng mười tháng ba
Khắp miền truyền mãi câu ca
Nước non vẫn nước non nhà ngàn năm”
Câu ca dao đậm đà nghĩa tình đã đi sâu vào lòng mỗi người dân Việt Nam qua nhiều thế hệ, nhắc nhở mỗi người dân Việt Nam về lòng biết ơn với các vị vua Hùng đã có công xây dựng và bảo vệ đất nước. Hãy cùng SBS tìm hiểu thêm về nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ đặc biệt này nhé!
Nguồn gốc của ngày giỗ tổ Hùng Vương
Trong truyền thuyết cổ xưa, Kinh Dương Vương – vị vua đầu tiên của dân tộc Việt Nam – sinh ra một người con trai, mang niên hiệu Lạc Long Quân. Lạc Long Quân sau này kết hôn với Âu Cơ vốn là một tiên nữ, và họ có một trăm người con. Khi trưởng thành, họ chia hai hướng, năm mươi trong số đó theo mẹ lên núi, và năm mươi theo cha về miền biển.
Trong số các con, con trai trưởng ở lại đất Phong Châu được tôn lên làm vua, lấy niên hiệu là Hùng Vương thứ nhất. Trải qua 18 đời, vị Hùng Vương thứ 18 đã nhường ngôi cho con trai Thục Phán – An Dương Vương.
Với sức mạnh và trí tuệ của mình, An Dương Vương đã thống nhất các bộ tộc và xây dựng thành nhà nước Âu Lạc, để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Đó chính là hành trình vĩ đại của những người cha anh hùng, những bước đi đầu tiên của một dân tộc vững mạnh trên quê hương đất nước.
Với sức mạnh và trí tuệ của mình, An Dương Vương đã thống nhất các bộ tộc và xây dựng thành nhà nước Âu Lạc, để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Đó chính là hành trình vĩ đại của những người cha anh hùng, những bước đi đầu tiên của một dân tộc vững mạnh trên quê hương đất nước.
Để ghi nhớ công ơn của các Vua Hùng có công khai thiên, lập địa, vua Lê Thánh Tông năm 1470 và đời vua Lê Kính Tông năm 1601 chọn ngày 11 và 12 tháng 3 âm lịch làm ngày giỗ Tổ Hùng Vương. Đến thời nhà Nguyễn – năm Khải Định thứ 2 chính thức chọn ngày 10 tháng 3 Âm lịch làm ngày giỗ Tổ Hùng Vương.
Ý nghĩa
Theo tục lệ hàng năm, ngày giỗ tổ Hùng Vương được tổ chức tại Đền Hùng, Việt Trì, Phú Thọ. Đây là dịp con cháu từ mọi miền đất nước trở về đây bày tỏ lòng biết ơn với những bậc tiền nhân.
Vào ngày 6-12-2012, UNESCO công nhận “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ” là một Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Giờ đây, ý nghĩa ngày giỗ tổ Hùng Vương 10-3 không chỉ dừng lại ở việc thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc Việt Nam mà nó còn là niềm tự hào của người Việt trước bạn bè khắp năm châu.
Kể từ năm 2007, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã chính thức công nhận giỗ tổ Hùng Vương là Quốc lễ. Từ đó, ngày này có ý nghĩa đặc biệt hơn với con dân người Việt.
Các hoạt động văn hoá trong ngày Giỗ tổ Hùng Vương
Tại Đền Hùng, lễ Giỗ Tổ Hùng Vương được cử hành trong hai phần khác nhau, mỗi phần đều có sự hấp dẫn riêng biệt.
Trong Lễ rước kiệu vua, một cuộc diễu hành hoành tráng diễn ra với sự tham gia của đám rước kiệu trang hoàng với cờ, hoa, lọng, kiệu và trang phục truyền thống. Đoàn diễu hành sẽ bắt đầu từ dưới chân núi và lần lượt đi qua các đền trước khi đến Đền Thượng.
Trái lại, trong Lễ dân hương, người dân từ mọi miền đều hành hương tới Đền Hùng để thắp hương. Mỗi người đều đem theo một ít hương và thắp lên với lòng thành kính đối với Tổ tiên.
Ngoài ra, mỗi dịp lễ tại đây cũng là dịp để tham gia các trò chơi dân gian như cuộc thi hát xoan – một dạng hát ghẹo đặc trưng của Phú Thọ, thi đấu vật, kéo co, hay thi bơi trải dọc sông Bạch Hạc – là nơi các đời vua Hùng các đoàn thuỷ binh luyện chiến.
